Op uitnodiging van onze stichting hield de Nederlandse antropoloog
Ruud van Akkeren een lezing over de eeuwenoude Maya-cultuur. In zijn
lezing nam hij de toehoorders mee ‘In de sporen van de poema’, de
titel van zijn nieuwe boek. Hierin schrijft hij over de geschiedenis
van de Poema-familie, een oud adellijk en invloedrijk geslacht uit de
plaats San Cristóbal.
Van Akkeren woont al lange tijd in Guatemala en verricht er onderzoek
onder en samen met de Maya-bevolking. Ook geeft hij onderwijs aan
Maya’s over hun eigen geschiedenis en wereldbeeld. Zijn werk heeft
internationaal veel erkenning gekregen en hij wordt beschouwd als zeer
deskundig op het gebied van Maya-spiritualiteit en Maya-bewustwording.
Van Akkeren is een meester in het ‘ontcijferen’ van de oude
pictogrammen en geschriften van de Maya’s. Tijdens zijn boeiende
lezing gaf hij tal van voorbeelden.
December 2016
Tentoonstelling van Maya
weefkunst
Van 18 t/m 30 december organiseerden wij een tentoonstelling met
unieke Maya weefkunst uit Guatemala. In ’t Weefhuis te Nuenen werd de
verzameling getoond van Marianne van Blarcum uit Geldrop.
In de afgelopen 35 jaar heeft zij een prachtige collectie van oude
Maya-kleding verzameld. De meeste kleding heeft Marianne bij de Maya’s
zelf gekocht tijdens haar reizen in Guatemala. Ze raakte daar niet
alleen onder de indruk van het lot en de roerige geschiedenis van de
Maya’s, maar werd ook gefascineerd door de eeuwenoude weefkunst die
daar van moeder op dochter wordt doorgegeven. Met behulp van een
‘heupweefgetouw’ beginnen jonge meisjes al met het weven van
eenvoudige patronen. De volwassen vrouwen weven met specifieke kleuren
en ingewikkelde patronenreeksen. Iedere streek in Guatemala kent zijn
eigen kleuren en symbolen. De veelkleurige blouses worden ‘huipil’
genoemd. Dit is afgeleid van het Azteekse woord Huipili dat 'mijn
bedekking' betekent.
De tentoonstelling bracht het mooie bedrag van € 872,45 op. Dit kwam
geheel ten goede aan het onderwijsproject van Maya-vrouwen in Tucurú,
dat door onze stichting wordt gesteund. Dit project stelt vrouwen in
staat om onderwijs te volgen. De meeste vrouwen hebben nooit de
gelegenheid gehad om naar school te gaan.
Activiteiten in 2015
November 2015
Begin november kregen we bezoek van Dora Mirón. Dora is coördinator
van een aantal projecten in Tucurú. Ze is vooral heel betrokken bij de
vrouwenprojecten (onderwijs en groentetuinen). Het onderwijsproject is
een succes; steeds meer vrouwen nemen deel aan de programma’s en halen
hun diploma van het basisonderwijs. Sommigen willen graag doorleren,
een beroepsopleiding gaan volgen of zelfs gaan studeren aan de
universiteit. Het project van de groentetuinen vindt steeds meer
navolging in andere delen van het land. Groepen vrouwen wisselen
ervaringen uit. Niet alleen op het gebied van het zaaien, telen en
oogsten van groenten en fruit maar ook wordt gekeken naar
mogelijkheden om deze producten op de markt te brengen. Meer
informatie over deze projecten vindt u op de website onder projecten.
Situatie in Guatemala
Over de situatie in Guatemala was Dora niet erg optimistisch. De
nieuwe president Morales is door de militairen naar voren geschoven om
de partij van het leger te gaan ‘leiden’. In feite is hij een marionet
van de militairen van wie er velen nauw betrokken waren bij de
burgeroorlog die in de jaren ‘80 in Guatemala woedde en die aan meer
dan 200.000 mensen het leven kostte. Volgens Dora zijn veel
maatschappelijke organisaties en mensenrechtenorganisaties in
Guatemala erg bezorgd over de toekomst en hebben er weinig vertrouwen
in dat er veel ten goede zal veranderen.
Herinneringsboekje
Een lid van de Nuenense groep heeft een doorleefd schilderij gemaakt
van haar eigen ervaringen bij het bezoek indertijd aan Guatemala. Met
name de opgravingen van de massagraven van oorlogsslachtoffers hebben
diepe indruk gemaakt. Het proces van dit schilderij heeft ze
vastgelegd in een boekje met foto’s en gedichten. Hiervan is een
Spaanse tekst gemaakt. Aan het eind van de bijeenkomst bood zij een
ontroerde Dora dit boekje aan. Het was een mooie afsluiting van een
inspirerende ontmoeting.
Overdracht boekje
Als bewonderaar van
Vincent van Gogh wilde Dora graag bij het protestantse
kerkje op de foto.
Dit gebouw is door Van Gogh geschilderd.
26 juni 2015
Samen met fotografe Kim Menzo verzorgden we een les op basisschool De
Nieuwe Linde in Nuenen. Kim vertelde over haar bezoek aan de school in
Paijá, gemeente Tucurú. Ze liet foto’s zien van de school, de kinderen
en de leerkrachten in Guatemala. De Nuenense kinderen vonden het leuk
om op deze manier iets terug te horen uit Tucurú. Daarna lieten we een
filmpje zien over Mayarituelen in Guatemala. De kinderen waren erg
onder de indruk van de magie: het vuur, de kaarsen, de maïs en de
wierook. De symboliek van de verschillende kleuren van de kaarsen
vonden ze heel boeiend. Als afsluiting van de les deden we samen met
de kinderen een Mayaritueel. De kinderen mochten de kaarsen aansteken
en nog eens vertellen over de betekenis van de kleuren. Tot slot
werden er nog een aantal tekeningen gemaakt waarin de kinderen mooi
weergaven wat hen in het Mayaritueel had aangesproken.
Tekeningen van leerlingen van De Nieuwe Linde
Februari 2015
In februari ging fotografe Kim Menzo op bezoek bij de basisschool in
Paijá, gemeente Tucurú. Er waren al contacten tussen deze basisschool
en de school De Nieuwe Linde in Nuenen. De Stichting Nuenen-Guatemala
verzorgde voor Kim de contacten in Tucurú. Voor Kim was het niet de
eerste keer dat ze in het buitenland kinderen fotografeerde. Ze maakte
de afgelopen jaren honderden schoolkinderen blij met een portret. Met
een lokale tolk bezoekt ze basisscholen en maakt ze foto´s die ze na
afloop uitdeelt.
“Voor ons is het heel normaal om zes fotoboeken te hebben van onze
eerste tien levensjaren, maar op andere plaatsen in de wereld kennen
ze die luxe niet”, vertelt Kim over de gedachte achter haar
fotoprojecten. “Het is een project voor het goede doel en voor mezelf:
ik zie wat van het land dat ik bezoek. Het zijn reizen met diepgang.
In Nederland zijn schoolfoto’s heel normaal maar in landen waar foto’s
schaars zijn, zijn het cadeautjes. Met mijn fotoprojecten wil ik de
kinderen een blijvende herinnering aan hun schooltijd geven.” Kim
maakte foto’s van zo’n 150 kinderen. Over haar bezoek aan Tucurú
vertelt ze: “De rit ernaartoe ging door het groenste groen dat ik ooit
heb gezien. Het was een indrukwekkende ervaring: de stilte, vrouwen in
traditionele kleding, de kinderen die spontaan op je af komen rennen.
Ze vonden het hartstikke spannend om voor mij, een Westerse vrouw, op
de foto te gaan. Het was erg leuk om te doen”.
Activiteiten in 2014
November/december 2014
Ieder jaar vindt in de Adventsperiode de Nationale Adventsactie
plaats. In veel rooms-katholieke parochies worden dan acties gehouden
ter ondersteuning van projecten in ontwikkelingslanden. In 2014 was
het Guatemala-project van de Stichting Nuenen-Guatemala één van de 10
projecten waaruit kon worden gekozen. Het project wordt uitgevoerd in
Tucurú en bestaat uit 3 delen, te weten:
steun aan het onderwijsproject voor Mayavrouwen.
steun aan de opzet en het onderhoud van de groentetuinen.
steun aan de vorming van gemeenschapsleiders.
In de periode van de
Adventsactie heeft de Stichting Nuenen-Guatemala de volgende
activiteiten uitgevoerd:
30 november: meegewerkt aan een kerkdienst en een workshop in
Doesburg.
6 en 7 december: meegewerkt aan kerkdiensten in Raalte,
Nederwetten en Gerwen.
14 december: meegewerkt aan de kerkdienst in Nuenen.
workshop
Doesburg
Nuenen
Raalte
Daarnaast heeft Ruud van Akkeren (deskundig op het gebied van
Mayaspiritualiteit en Mayabewustwording) op 11
december een goedbezochte lezing verzorgd in Nuenen. Hij ging
daarbij in op de cultuurhistorische facetten in de (huidige)
Mayarituelen en op de rol die de Mayacultuur speelt in het
zelfbewustzijn van de mensen. Wat kunnen wij van hen leren?
7 december 2014
De Stichting Nuenen-Guatemala was met een kraam aanwezig op de
Kerstmarkt in Nuenen. We verkochten handwerk uit Guatemala, met name
kerstspullen.
31 augustus 2014
In Nuenen werd een groots opgezette Verenigingenmarkt georganiseerd.
Er waren bijna honderd deelnemende organisaties. Ook wij waren met een
kraam aanwezig.
24 augustus 2014
Onze Stichting was aanwezig op de Goede doelen-markt bij
kinderboerderij Weverkeshof in Nuenen. Voor de kinderen verzorgden we
knutselactiviteiten met als thema Guatemala.
2 juli 2014
Feelgoodmarkt zorgcentrum Wissenhaege, Eindhoven.
Onze stichting was aanwezig met een informatiestand en verkoop van
Guatemala handwerk.
13-19 april 2014
Samen Verder is een stichting voor ontwikkelingssamenwerking in de
regio Eindhoven. Ieder jaar organiseert Samen Verder een inzameling
ten behoeve van kleinschalige projecten in ontwikkelingslanden. Samen
Verder is een initiatief van de
katholieke en protestantse kerken in de regio, van de landelijke
organisaties Vastenactie/Cordaid, Kerk in Actie, Simavi en Hivos.
De werkgroepen van de Nuenen kerken, Missie Ontwikkeling en Vrede
(MOV) en Zending Werelddiaconaat en Ontwikkelingssamenwerking (ZWO),
dienen al vele jaren een kleinschalig project in bij de stichting
'Samen Verder' in Eindhoven. Het project krijgt 50% van de
collecteopbrengst in Nuenen. In 2014 werd het onderwijsproject aan
Maya-vrouwen in Tucurú door 'Samen Verder' gesteund.
Na afloop van de actie kon het mooie bedrag van € 9.000 naar Guatemala
worden overgemaakt. 'Samen Verder' gaf € 6.000; met andere acties
haalden we nog eens € 3.000 op.
11 april 2014
De jaarlijkse solidariteitsmaaltijd in Nuenen stond deze keer in het
teken van het onderwijsproject aan Mayavrouwen. Het betekent gezellig
samen eten voor een goed doel. Er namen zo’n 160 mensen aan deel. Er
werd gekookt met recepten uit Guatemala. Er was Latijns-Amerikaanse
muziek door harpiste/zangeres Jopie
Jonkers en er kon van alles gekocht worden voor het goede doel.
Speciaal voor de solidariteitsmaaltijd had de stichting
Nuenen-Guatemala een filmpje over het project gemaakt.
De maaltijd bracht het mooie bedrag van € 1.802,33 op.
Laptop voor Tucurú
Om de contacten met de zusterparochie San Michael in Tucurú
makkelijker te maken heeft de Stichting Nuenen-Guatemala in november
2013 een laptop geschonken aan de parochie van Tucurú. Het geld
hiervoor werd bijeen gebracht door collectes in de H. Clemenskerk te
Nuenen.
De laptop wordt vooral gebruikt door de pastoraal werker Antonio, die
behalve de Mayataal Q'ueqchi ook vloeiend Spaans spreekt. De laptop is
van goede kwaliteit en kan worden meegenomen naar de bergdorpen van de
parochie waar het dikwijls koud en vochtig is. Daar wordt hij gebruikt
bij het vormingswerk in de Mayagemeenschappen.
22 september 2013
Aan het begin van de Vredesweek werd een grootse Wereldmarkt gehouden
in Nuenen.
De Wereldmarkt biedt een podium aan Nuenenaren die actief betrokken
zijn bij ontwikkelingsprojecten in de wereld. Meer dan dertig
particuliere organisaties presenteerden hun project en informeerden
over hun inzet in ontwikkelingslanden.
De Wereldmarkt heeft een niet-commercieel karakter en de gehele
opbrengst is bestemd voor de zich presenterende projecten in
ontwikkelingslanden.
De Stichting Nuenen-Guatemala stond met een kraam op de Wereldmarkt.
Juni 2013
Kinderen van basisschool De Nieuwe
Linde in Nuenen maken fotoboek voor kinderen in Guatemala.
Geboeid zaten de kinderen van groep 6 van basisschool De Nieuwe Linde
te luisteren naar het verhaal van een reis naar Guatemala. Een
delegatie uit Nuenen bracht o.a. een bezoek aan de basisschool op de
koffieplantage Paijá in Tucurú en deed daar verslag van. Door middel
van een powerpoint presentatie met foto’s maakte groep 6 kennis met
Guatemala. Een speciaal deel was gewijd aan de school van Paijá. De
kinderen waren erg geïnteresseerd en stelden veel vragen.
Toen de delegatie uit Nuenen naar Guatemala vertrok hadden de kinderen
van De Nieuwe Linde al tekeningen meegegeven. Die werden in Guatemala
enthousiast ontvangen. En de delegatie kwam terug met een hele stapel
tekeningen die de kinderen van Tucurú hadden gemaakt.
Groep 6 van basisschool De
Nieuwe Linde in Nuenen met alle mooie tekeningen die ze
maakten voor de kinderen in Tucurú.
Twee bladzijden uit het
fotoboek van groep 6 van basisschool De Nieuwe Linde,
Nuenen.
Fotoboek en tekeningen
Onder leiding van een enthousiaste meester Humphrey ontstond het plan
om een fotoboek te maken voor de kinderen van de school in Guatemala.
Twee leerlingen gingen met een camera aan de slag. Ze fotografeerden
hun klas tijdens de lessen en op het schoolplein. Het is een prachtig
fotoboek geworden.
Ook hebben alle leerlingen een tekening gemaakt waarbij ze tekenden
over zichzelf, hun belevingswereld en hun omgeving. Op de achterkant
van de tekeningen heeft meester Humphrey in het Spaans geschreven wat
ieder kind bij zijn of haar tekening vertelde. Alles bij elkaar geeft
het een mooi beeld van de kinderen van groep 6 op De Nieuwe Linde.
De kinderen in Tucurú waren blij met het fotoboek en de tekeningen.
Zij hebben ook foto’s teruggestuurd. Nu is het zaak om de uitwisseling
tussen de beide scholen verder vorm te geven.
11 maart 2013
De reisgroep hield een lezing met powerpoint-presentatie in Steijl,
Limburg. De groep in Steijl die de lezing organiseerde, had zelf al
jarenlange contacten met La Tinta. Dat ligt niet ver van Tucurú en de
Nuenense delegatie had ook die plaats bezocht. De reisgroep
presenteerde een reisverslag met powerpoint-presentatie.
26 februari 2013
Informatiebijeenkomst in de bibliotheek in Nuenen.
De Nuenense delegatie die een reis maakte naar Guatemala hield een
lezing met powerpoint-presentatie. De nadruk lag vooral op de relaties
met Tucurú en de projecten die de delegatie daar bezocht.
Activiteiten in 2012
December 2012
Kaartenactie voor de groep
familieleden van verdwenen personen in Santa Lucía Cotzumalguapa.
Tijdens een viering in de H. Clemenskerk in Nuenen werden kaarten met
daarop een foto van de kerk uitgedeeld aan de aanwezigen. Als blijk
van solidariteit met de mensen die al zo lang roepen om gerechtigheid
kon men achterop de kaart een korte tekst van medeleven zetten en die
vervolgens ondertekenen. Bijna 200 kaarten werden uiteindelijk
meegegeven met iemand die in januari een bezoek aan Guatemala bracht.
Het is maar een eenvoudig teken van betrokkenheid, maar het geeft
zoveel kracht aan mensen die zich dikwijls in de steek gelaten voelen,
alleen met hun verdriet, naar wie niet wordt geluisterd. Te weten dat
ergens, ver weg in de wereld, mensen aan je denken, is dan een grote
troost.
De kaarten kregen een mooi plaatsje in veel huisjes van de families in
Santa Lucía.
26 november 2012
Lezing Ruud van Akkeren in Nuenen
Ruud van Akkeren woont en werkt al jaren als cultureel antropoloog in
Guatemala. Hij heeft een aantal jaren gewerkt in Tucurú. Het door hem
uitgevoerde vormingsprogramma voor leden en leiders van de
gemeenschappen draagt bij aan de versterking van de Maya-identiteit.
Kennis van de eigen culturele identiteit geeft mensen vertrouwen en
zelfbewustzijn. Dit is onontbeerlijk voor een goed functioneren in de
gemeenschappen.
Vanaf de komst van de Spanjaarden in de 16de eeuw worden de Maya’s
beschouwd als tweederangsburgers en raakten ze hun kennis en
zelfbewustzijn kwijt. Ruud leert de Maya’s van nu hoe hun
vroegere cultuur er uitzag en maakt de verbinding naar hun huidige
gebruiken en rituelen. Ruud liet zijn cursisten in Tucurú die verhalen
en ceremonies uitbeelden. Klik hier voor
meer informatie.
Het verbaasde hem hoe sterk de huidige overleveringsverhalen en
ceremonies aansluiten bij de oude geschriften en het Mayaboek Popol
Vuh. Dit heilige boek is kort na de komst van de Spanjaarden
geschreven. Daarin wordt onder meer verteld over de schepping van de
mens uit maïs. De ceremonies zijn tegenwoordig vervlochten met de
riten in de katholieke kerk van Guatemala. Dat is niet zo vreemd
gezien het feit dat de riten rondom het belangrijkste voedsel van de
Maya’s, de maïs en de ‘maïsboom’, te vergelijken zijn met die van het
brood en het kruis in de katholieke eucharistieviering. Het voedsel
wordt aan de goden geofferd; men vraagt om een nieuwe, goede oogst.
Een zeventigtal bezoekers hebben genoten van de mooie beelden en het
welbespraakte en enthousiaste verhaal van Ruud van Akkeren.