Welkom op de website van de Stichting Nuenen-Guatemala
De stichting wil bekendheid geven aan de situatie in Guatemala, met
speciale aandacht voor de Maya-bevolking van Tucurú, een plaats in het
hoogland van Guatemala.
Sinds 2010 hebben de parochies van Nuenen een uitwisselingsproject met
de parochie van Tucurú. Het is niet beperkt gebleven tot de parochies;
vanuit bredere lagen van de Nuenense bevolking is belangstelling
getoond voor dit uitwisselingsproject.
De Stichting Nuenen–Guatemala stimuleert en ondersteunt de
uitwisseling van informatie en activiteiten tussen Nuenen en
Guatemala, in het bijzonder met de gemeenschap van Tucurú.
Daarnaast geven we materiële en immateriële steun aan mensen die
werken aan de opbouw van een vrije en democratische samenleving in
Guatemala. Wij steunen organisaties die zich inzetten voor betere
levensomstandigheden.
gelezen in NRC (11 juni 2025)
De vrouw die eigenhandig de democratie van Guatemala saboteert
De Guatemalteekse hoofdaanklager María Consuelo Porras begint
het ene na het andere onderzoek tegen president Bernardo
Arévalo.
Foto Johan Ordonez/AFP
María Consuelo Porras procureur-generaal De president van Guatemala
boekt in zijn eerste jaar beperkte successen. Dat zijn agenda niet
volledig van de grond komt, is aan een even machtige als corrupte
tegenstreefster te wijten.
Een verwachte economische groei van 4 procent. Verbetering van de
bedroevende infrastructuur in het land. Een historisch laag
moordcijfer. De pluspunten in het eerste jaar van de centrumlinkse
Guatemalteekse president Bernardo Arévalo zijn talrijk. Toch is ruim
60 procent van de stemmers, die hem in 2023 aan een verrassende
verkiezingswinst hielpen, ontevreden. Arévalo weet namelijk andere
campagnebeloftes, met name op het gebied van corruptiebestrijding en
goed bestuur, niet waar te maken.
Dat komt met name door één vrouw: Consuelo Porras, de hoogste
openbaar aanklager in het land, die een juridische klopjacht op de
president en zijn partij leidt. Sinds Arévalo als
anti-establishment-kandidaat de presidentsverkiezingen won, is hij
doelwit. Hij wil de corrupte, steenrijke zakelijke en bestuurlijke
elite aanpakken die Porras juist verdedigt.
Na de verkiezing van Arévalo probeerde het kantoor van Porras met
juridische aanvallen te voorkomen dat hij geïnstalleerd werd. Dat
leidde tot binnenlandse protesten en enorme diplomatieke druk, onder
meer vanuit Europa en de VS, om te zorgen dat de democratisch
gekozen president aan de macht zou komen.
Strijd voortgezet
Na het aantreden van Arévalo heeft Porras haar strijd
geïntensiveerd, met dertien aanklachten en zes pogingen zijn
presidentiële immuniteit op te heffen. Dat Porras ondanks haar
ramkoers nog in het zadel zit, is mede omdat Arévalo alles volgens
het boekje wil doen, teneinde een politieke crisis in het instabiele
land te voorkomen. Een president in Guatemala mag niet zomaar de
procureur-generaal ontslaan. Twee verzoeken aan het Hooggerechtshof
om haar immuniteit op te heffen zijn tot dusver nog zonder succes:
Porras heeft zowel in dit hof als in het Constitutionele Hof
bondgenoten. Hoewel het haar nog niet is gelukt de president te
laten afzetten, is de positie van Arévalo en zijn partij wel
verzwakt door de constante reeks juridische aanvallen. De oppositie
in Guatemala grijpt die aan om Arévalo’s hervormingen te dwarsbomen.
De geloofwaardigheid van de regering raakt beschadigd bij de gewone
stemmer. En de loyale, inheemse leiders, die altijd achter Arévalo
stonden, beginnen zich te beklagen over zijn gebrek aan daadkracht.
Een ijzeren houdgreep
Porras hoort bij een groep rechtse magistraten die carrière maakten
dankzij goede connecties. Ondanks een gebrek aan ervaring werd ze
rechter in het Constitutioneel Hof van Guatemala.
Haar loyaliteit werd in 2018 beloond toen de toenmalige president
Morales, wiens presidentschap geplaagd werd door beschuldigingen van
corruptie, haar benoemde tot de hoogste openbaar aanklager van het
land. Ze hief vrijwel meteen een VN-missie tegen corruptie op, die
belangrijke resultaten had geboekt bij de bestrijding van
criminaliteit. Haar termijn werd in 2024 verlengd, door de eveneens
wegens corruptie onderzochte president Alejandro Giammatei.
„Tijdens haar ambtsperiode heeft Porras herhaaldelijk
anticorruptieonderzoeken in Guatemala belemmerd om haar politieke
bondgenoten te beschermen en ongepaste politieke gunsten te
verkrijgen”, schreef het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse
Zaken in een felle reactie op de verlenging van haar termijn.
Rechters, andere aanklagers, advocaten: wie corruptie onderzocht van
prominenten uit het kamp van Porras, werd zelf doelwit.
De positie van Consuelo Porras is ijzersterk. Juist omdat ze lijkt
te vervolgen wie ze maar wil, met op weinig gebaseerde aanklachten,
durven politici van buiten de partij van Arévalo hun vingers niet
aan het OM te branden. Voor de president lijkt er weinig anders op
te zitten dan wachten tot Porras’ termijn verloopt, in 2026. Alleen
heeft de president geen zeggenschap over de opvolging. Verder moet
Arévalo hopen dat de druk van buitenaf op Porras groot blijft, in de
hoop dat ze aan macht inboet. Eerder dit jaar hekelden
mensenrechtenorganisaties de politieke vervolgingen door Porras, met
name van activistische leiders die meededen aan
anti-regeringsprotesten in 2023. Die protesten hielpen Arévalo in
zijn politieke loopbaan.
„Politieke opsluiting wordt gebruikt om sociale organisaties,
inheemse leiders, journalisten en rechters te terroriseren, zodat ze
bang zijn om de misstanden die in het land plaatsvinden aan te
klagen”, zei een inheemse advocaat. Zeker tachtig journalisten,
activisten en aanklagers zijn Guatemala ontvlucht uit angst te
worden opgesloten. Tientallen anderen worden met vage aanklachten
vastgehouden.
Corrupt Persoon van het Jaar
De ngo Organized Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP) riep
Porras in 2023 uit tot Corrupt Person of the Year, een titel die
eerder was toegekend aan onder meer de presidenten Vladimir Poetin
(Rusland) en Rodrigo Duterte (Filippijnen). „Porras heeft een
rechtse politieke elite beschermd die fortuin heeft gemaakt door
wijdverspreide corruptie en banden met drugskartels”, schreef de
organisatie. Arévalo lijkt steun in het buitenland te zoeken om zijn
machtspositie te versterken. De centrumlinkse president kan goed
overweg met de regering-Trump, mede door eisen op het gebied van
migratie en Amerikaanse uitzettingsvluchten in te willigen. Dat
Porras in de VS op de sanctielijst staat vanwege corruptie, zal hem
verder helpen. Arévalo zal buitenlandse bondgenoten de komende jaren
hard nodig hebben, want in eigen land heeft hij vijanden genoeg.