Piet
den Blanken in
Santa Lucía Cotzumalguapa
tijdens zijn laatste reis
naar Guatemala
4 april 2022
Een paar maanden geleden vertrok Piet den Blanken naar Midden Amerika.
Hij was er al dikwijls geweest en hij legde er in aansprekende foto’s
het dagelijks leven en de strijd van de bevolking tegen onrecht vast.
Het zijn foto’s die je raken. Begin maart werd Piet met
gezondheidsklachten opgenomen in een ziekenhuis in Guatemala-stad. De
situatie was ernstig, maar we bleven hopen op een goede afloop. Piet
was immers gezond en had een goede conditie. Maar zijn situatie
verslechterde en in de nacht van 4 april is Piet overleden.
Piet den Blanken was een heel betrokken fotograaf die ten strijde trok
tegen onrecht. Eén van de mensen met wie hij werkte appte: “Zijn
foto’s zijn een aanklacht tegen ongelijkheid en onrecht”. Hij
fotografeerde vanuit zijn hart. Piet maakte reportages in
Midden-Amerika en in andere landen van Zuid-Amerika, maar hij ging ook
langs de grenzen van Europa om het drama van de migratie vast te
leggen. Hij reisde de wereld over voor een reportage over het
Nederlandse slavernijverleden. Ook in zijn eigen Brabant heeft Piet
vaak gefotografeerd en daarbij vooral het leven van gewone mensen
vastgelegd. Zijn foto’s verschenen in veel kranten en tijdschriften.
Daarnaast verschenen er een aantal fotoboeken met zijn werk.
Ook in Guatemala was de verslagenheid groot. Piet had er veel
vrienden. De organisatie Verdad y Vida schreef op haar Facebookpagina:
Piet was solidair; hij zette zich volledig in en vereenzelvigde zich
met de strijd van gemeenschappen, organisaties, groepen en mensen die
zich inzetten voor een rechtvaardiger en waardiger wereld. Zijn liefde
en passie als fotograaf werden een stem voor degenen die geen stem
hebben. Zijn foto’s zullen blijven getuigen van die stemmen. Stemmen
die hij in andere continenten wilde laten horen.
Piet was altijd bereid om zijn foto’s beschikbaar te stellen voor
gebruik door onze stichting. Daar zijn we hem erg dankbaar voor. Ook
op deze website zijn foto’s van hem gepubliceerd. Het is niet te
bevatten dat we Piet nooit meer zullen ontmoeten. We zullen hem
ontzettend missen, als fotograaf, als vriend, als mens.
Brabant Cultureel publiceert een kleine
biografie van Piet, met een paar foto's. Op Youtube staat een boeiend interview
met Piet.
Foto-expositie: VERMIST IN GUATEMALA, NIET VERGETEN
in de Grote Kerk in ‘s Hertogenbosch.
Rafaela Tagual met een
foto van haar zoon Manuel de Jésus.
Hij werd op 17 mei 1980 opgepakt en verdween, 20 jaar oud.
De foto-expositie van Piet den Blanken ‘VERMIST IN GUATEMALA, NIET
VERGETEN‘ is tot 15 november 2020 te zien in de Grote Kerk,
Kerkstraat 20, ’s-Hertogenbosch.
In het holst van de nacht werden ze opgepakt en nog steeds worden zij
vermist. Het overkwam meer dan honderd mannen en vrouwen uit Santa
Lucía Cotzumalguapa in Guatemala die in februari 1980 hadden
deelgenomen aan een staking op de suikerrietplantages.
Fotograaf Piet den Blanken, bekend van reportages in nationale en
internationale kranten en tijdschriften, verbleef wekenlang in Santa
Lucía. Hij maakte er indringende portretten van de nabestaanden van de
slachtoffers en volgde hen op hun zoektocht naar hun vermiste
geliefden in massagraven die onlangs werden blootgelegd.
Door het werk van Piet den Blanken krijgen de moedige mensen van Santa
Lucía een gezicht in de Grote Kerk. De fotograaf neemt ons ook mee
naar de verzengende hitte van de suikerrietvelden en door zijn lens
kijken we in de afgrijselijke diepte van massagraven.
Maar we zien ook de moedige nabestaanden die op 1 oktober 2018 in
Washington een klacht tegen de Guatemalteekse staat indienden bij de
Inter-Amerikaanse Commissie voor de Rechten van de Mens.
Uw steun is van harte welkom.
Wilt u de rechtszaak van Santa Lucía steunen? Maak dan een gift over
op:
NL77 RABO 0142 7425 11
t.n.v. Stichting Impunity Watch o.v.v. Proces Santa Lucía.
Registratienummer goede doelen: ANBI/RSIN 8190.96.337
Meer informatie op denblanken.com.
Bekijk HIER
de folder van de tentoonstelling.
De expositie is –met inachtneming van de Coronamaatregelen– te
bezichtigen tijdens Open Kerkdagen op woensdagmiddagen en
zaterdagmiddagen van 13.00 tot 16.00 uur.
SLACHTOFFERS VAN DE SUIKERTEELT
In TROUW van 12 mei 2020 verscheen een artikel over het lot van
arbeiders in de suikerteelt in Santa Lucía. Zie ook het artikel
hieronder.
Het hele artikel van TROUW is HIER te lezen.
DE RECHTSZAAK VAN SANTA LUCÍA, PROCES IN UITVOERING
Aanklacht bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensrechten
IACHR
Op 1 oktober 2018 diende een groep families uit Santa Lucía
Cotzumalguapa een aanklacht in tegen de Guatemalteekse staat bij de
Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensrechten IACHR.
Centraal in de aanklacht staat de verdwijning van 42 mannen en vrouwen
die lid waren van het Comité voor Boereneenheid CUC en in 1980
betrokken waren geweest bij een staking op de suikerrietplantages.
Het CUC werd destijds ondersteund door Solidaridad. Het aantal
verdwijningen in de streek van Santa Lucía overstijgt verre de 100,
maar uit vrees voor represailles of omdat ze opzagen tegen de kosten,
durfden niet alle families van de slachtoffers de aanklacht te
ondersteunen. Toch is het niet uitgesloten dat op termijn meer
nabestaanden besluiten mee te doen.
Rafael
González, Alicia Juárez en Marielos Loch in de VS tijdens
de presentatie van de aanklacht bij de IACHR op 1 okt 2018
en
vergezeld door advocaat Alejandro Rodríguez van Impunity Watch
Het IACHR heeft nog niet officieel besloten de aanklacht in
behandeling te nemen, maar zet intussen wel stappen om onderdelen van
de aanklacht van meer dan 200 pagina’s nader te onderzoeken.
Zo doet de aan het IACHR verbonden psycholoog Dr. Juan Cristóbal
Aldana Alfaro samen met een collega onderzoek naar de psychosomatische
gevolgen van de verdwijningen. In Santa Lucía hebben zich 122 personen
gemeld voor een reeks van zes sessies met de psychologen waarin alle
details van de verdwijningen weer de revue passeren en waarin de
balans wordt opgemaakt van de levens van nabestaanden die voorgoed
zijn getekend door verdriet, angst en gemis.
Rafael González, Alicia Juárez en Marielos Loch in de VS tijdens de
presentatie van de aanklacht bij de IACHR op 1 okt 2018. Vergezeld
door advocaat Alejandro Rodríguez van Impunity Watch
Het proces van psychosomatisch onderzoek naar de gevolgen van de
verdwijningen wordt medio september 2019 afgerond met een rapport dat
zal worden toegevoegd aan de bewijsstukken. Duidelijk is nu al dat een
aantal betrokken personen intensieve therapeutische begeleiding nodig
zal hebben, zoals Rubén Juárez en Armando Loch. Beiden waren
amper tien toen hun moeder en vader werden opgepakt. Veertig jaar
zwegen zij en hielden zich verre van de organisatie van nabestaanden
van Santa Lucía AMDE.
Maar nu meldden zij zich plotseling voor de sessies met Dr. Aldana. In
tranen en met horten en stoten kwam het verhaal van de nu bijna
vijftig jarige mannen er uit. Scherven van opgehoopte ellende die
alleen met zorgvuldige begeleiding weer kunnen worden gelijmd.
Aanklacht in Guatemala zelf
De families van Santa Lucía richtten zich tot de Inter-Amerikaanse
Commissie vanwege de gebrekkige en partijdige rechtsspraak in eigen
land. Dat neemt niet weg dat zij ook in Guatemala zelf een aanklacht
hebben ingediend. Ze stellen daarin de staat aansprakelijke voor de
verdwijningen en beschuldigen de overheid ervan onderzoek naar de
misdrijven tegen hun geliefden systematisch te hebben geweigerd of
gedwarsboomd.
Tot verrassing en grote voldoening van de nabestaanden liet het
openbaar ministerie van Guatemala onlangs weten dat de aanklacht van
de families van Santa Lucía behandeld zal worden door het
Departementale Gerechtshof van Escuintla. Na aandringen van AMDE
stemde het gerechtshof er mee in dat op 17 september vijf vrouwen
vanwege hun hoge leeftijd en broze gezondheid met voorrang mochten
getuigen. In pro forma bijeenkomsten bereidden doña Cande, doña
Alejandra, doña Rafita, doña Dominga en doña Jacoba zich voor op dat
belangrijke en pijnlijke moment. Ze werden daarbij begeleid door
advocaat Alejandro Rodríguez van de organisatie Impunity Watch.
KORTE FILM RECHTSZAAK SANTA LUCIA
Engelstalige ondertiteling
Op 1 oktober dienden drie vertegenwoordigers van de organisatie van
nabestaanden AMDE een aanklacht in tegen de Guatemalteekse staat die
toekeek en daardoor medeplichtig was toen meer dan honderd personen
uit Santa Lucía begin jaren tachtig werden opgepakt en voorgoed
verdwenen.
Zij voerden het woord tijdens een internationale rechtszaak in
Boulder, Colorado, V.S. Zij waren daar op uitnodiging van de
Inter-Amerikaanse Organisatie voor de Mensenrechten, IACHR.
De belangrijkste eis van de nabestaanden is dat zij alsnog informatie
krijgen over wat er destijds is gebeurd, en dat zij toegang krijgen
tot de legerplaats van Santa Lucía waar veel slachtoffers werden
gefolterd en vermoord.
Spaanstalige
versie
De sessie van de mensenrechtencommissie nam meer dan een uur in beslag
en was rechtstreeks te volgen. Een uitgebreid verslag (in het Spaans)
kunt u HIERvinden.
Impunity Watch Guatemala maakte twee korte filmimpressies van de
zitting, een in het Spaans en een met Engelse ondertiteling.
FOTO'S ‘GUATEMALA TERUG IN BEELD’
foto:
Joyce van Belkom
Om de stilte rond het drama van Santa Lucía te doorbreken trok
fotograaf Piet den Blanken naar Guatemala. Hij maakte er indringende
portretten van de familieleden van de slachtoffers. Heftig zijn de
beelden van brandende suikerrietvelden, de door ratten aangevreten
persoonsbewijzen van wie werden ontvoerd en de opnamen van
politiearchieven en massagraven waar familieleden wanhopig zoeken naar
sporen van hun vermiste geliefden.
Dank zij het werk van Piet den Blanken kwam de verdwenen generatie van
Santa Lucía ‘opnieuw in beeld’. Zijn foto’s werden ook opgenomen in de
drie gedenkboeken die de nabestaanden van Santa Lucía schreven met de
verhalen over hun ontvoerde familieleden.
Deze foto’s en de gedenkboeken de basis gelegd voor de aanklacht die
de families van Santa Lucía hebben ingediend tegen de Guatemalteekse
staat bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten in
Washington.
VERMIST, NIET VERGETEN
Onder die titel verscheen op 3 november 2018 een uitgebreid artikel
over Santa Lucía in BN-de Stem en in het Eindhovens Dagblad.
Het beschrijft de geschiedenis en het proces van Santa Lucía aan de
hand van gesprekken met pastoraal werker Mario Coolen en fotograaf
Piet den Blanken. Klik HIER om het artikel te lezen.
Fotograaf en theoloog helpen juristen in strijd tegen onrecht
in Guatemala.
Op 26 oktober 2018 publiceerde de website Brabant Cultureel een
interview met Piet den Blanken en Mario Coolen. Brabant Cultureel is
een digitaal podium voor kunst en cultuur. Klik HIER om het artikel te lezen.